Sunday, 24 December 2017

Je est un autre, or call me by your name and I'll you by mine


What I loved most about Call Me by Your Name must have been its multifaceted ambiguity, not necessarily only as it is protruded in the story itself, as it is the story of attraction, love and queerness, of reading and interpreting signs: "does he like me, do I like him, what does this mean, am I gay?”. But also in other ways this ambiguity surfaces: at times Elio is clearly an adult, a witty young man that is confident, blunt and intelligent. At other times he is a fragile and introverted teenager, clearly a boy that is not yet a man and is very much aware of this, perhaps best expressed when he tells Oliver: “If you knew how little I know about the things that matter”. This ambiguity was also interestingly portrayed in his body language, with Elio’s movements always appearing as if he’s trying to make his body look bigger.

On another level this ambiguity has a presence because at times the issues that were at stake in this film went way beyond the issue of a queer theme, as many of the problems facing Elio or lines said have a feeling to them that goes beyond the ‘gay’ storyline or one that appeals to a kind of identity politics. The question that forms the premise of the film, “Is it better to speak, or to die?”, is one that speaks directly to a queer narrative, of hiding a secret, a desire, a love, an attraction that is not accepted in society, especially because this film takes place in 1983. However, this question is not one of queerness only, as it is a question that could speak to everyone that feels like they cannot communicate their feelings, or cannot express their love for someone in the way they want to, fearing what will happen when they do.

 This also leads to the possibility of reading several scenes in a different way: when at the end of the film the father has ’the talk’ of acceptance with Elio, it could be read in a way that he’s describing his own experience of a ‘gay encounter’ in his past, praising Elio for being brave enough to embrace this attraction and go where he did not dare to go, something that is hinted at in another scene where Oliver and the father watch slides of statues, and mr. Perlman remarks on the aesthetics of their bodies. However, initially I read this scene in an entirely different way, as if the father is speaking not about (or not solely about) having had a gay encounter that he did not dare to follow through with, but more about that once he came as close to what Elio had in terms of passion or love, almost as if Elio’s father is confessing that he and Elio’s mother are not quite that, and that once he had the opportunity to feel this passion or love that Elio feels, but did not go through with it, regardless of whether this attraction was to a man or a woman.

 On the one hand, this aspect of ‘going beyond’ a queer theme could be said to be problematic: the film is about a specific gay or bisexual experience, but in many ways it is not specific enough to only be about that, and hence it could be said that it also loses some of that ‘queer specificity'. What made Moonlight such a fantastic film is that it is so deeply rooted in this intersectionality of a specific black, queer and localised experience. On the other hand, this idea that in many instances Call Me by Your Name does not speak only to a queer experience, but to broader (I’m tempted but would refuse to use words like ‘universal’) experiences of love/desire, and issues of communication and feeling, is what makes it a truly remarkable film for me. Watching this film with a friend who was dealing with the recent suicide of his friend, this question “Is it better to speak, or to die?” raises stakes that are similar but also very different to the specific experience of the characters in the film. Had they spoken to someone about her feelings and had she gone to see a professional who could have diagnosed her depression, would she maybe still be alive? This question or these feelings are specifically important to queerness, but IS and/or should be at the same time a question that speaks to all of us.

Another thing I loved about this film was that in moments that could easily be considered awkward, cringe worthy and off-putting, the characters truly embraced the moment. This is perhaps best seen in the ‘infamous’ ‘peach scene’: normalising things that would in other films might be played out as an uncomfortable joke or cringeworthy scene in a very positive and affirmative way and hence not milking Elio’s feeling of shame for laughs or discomfort when Oliver finds out what he’s been doing, but Oliver affirming Elio to not be troubled about his feeling. This aspect of affirmation, which to me was one of the most powerful elements in this film, is also found in the relationship with Elio’s parents, who always seem to be one step ahead of Elio’s own awareness of his feelings, which I considered quite beautiful and were also very subtle in the sense that it adheres to Elio as the main focaliser of the story: perhaps we remain unaware of signs too. The awkwardness and vulnerability of being a teenager-not-yet-adult, or anyone finding themselves discovering one's self through a connection to someone else is truly embraced in a very tender and powerful way. This is also conveyed in the meaning of (the motif of) the film's title: "Call me by your name, and I'll call you by mine". This reminded me a lot of Arthur Rimbaud's quote "Je est un autre" ("I is somebody else"), that we can never truly ourselves, and perhaps that only through knowing someone else knowing us (or even 'being' or 'becoming' us), we get to know ourselves.

All in all, to me the film almost functions like being in love itself, you fall in love with this film, not in a way that it was a great film with a heart warming summer mood and that you are 'in love with it', but in a way that it has this ‘affect’ of feeling in love created by this film itself: you feel it in your gut when you watch it (though I can imagine this is not for everyone, like not everyone is attracted or falls in love with the same person). And when it is over, you cannot wait to see it again, much like you cannot wait to see a person again when you are in love with them and have to spend time away from each other. Similar to Elio and Oliver counting down the hours to meet at midnight then, I’m counting down the days until this goes out in general release here so I can watch it again ...

Sunday, 19 January 2014

Verheugfilms 2014

Een nieuw jaar, dus voor iedere filmliefhebber weer een hoop om naar uit te kijken. Ik vermoed dat Nymphomaniac en The Wolf of Wall Street wel hoge ogen gaan scoren op de eindejaarslijstjes, en de eerstgenoemde nog wel in het filmnieuws zal blijven het komende jaar, vooral met de director's cut in het verschiet. Qua film-events kijk ik zoals ieder jaar weer graag uit naar het International Film Festival Rotterdam, dat vast weer een mooie editie zal aanleveren, alhoewel ik dit jaar waarschijnlijk niet zoveel films ga meekrijgen als vorig jaar. Wel verheug ik me op het Vertical Cinema-project van Sonic Acts dat op IFFR (en ook in Stedelijk in februari) te zien zal zijn, waarbij 35 mm films van 10 structurele/experimentele filmmakers en kunstenaars verticaal geprojecteerd zullen worden op een monumentaal verticaal scherm en zo een unieke film experience aan te bieden Verder kijk ik uit naar The Leiden International Short Film Experience, waar ik zelf dit jaar mag meehelpen met de organisatie. Hopelijk vult dit het gat op dat is achtergelaten door het ten ondergaan van het Latin American Film Festival, dat altijd in mei plaatsvond. Mijn persoonlijke filmische voornemens zijn in ieder geval: - mijn (filmgerelateerde) studie afronden,
- minstens 1 keer per week naar de bioscoop (zowel voor of een nieuwe film of een oude film)
- meer lezen over film
- meer schrijven over film
- me meer buiten mijn comfort-zone begeven qua genres en regisseurs en zo mijn horizon meer verbreden
- en vooral zoals altijd proberen meer films te zien dan vorig jaar!


En dan nu nog mijn 'verheugfilms' voor de komende maanden:

The Dallas Buyers' Club van Jean-Marc Vallée (releasedate: 23 januari)
Deze film vertelt het waargebeurde verhaal van Ron Woodroof, een rodeo cowboy die te horen krijgt dat hij nog 30 dagen te leven heeft, nadat bij hem AIDS gediagnosticeerd wordt. Op eigenzinnige wijze gaat hij daarna de strijd aan met deze prognose en verdiept hij zich in het smokkelen van (illegale) medicijnen, die de levensverwachtingen moeten doen verhogen. Matthew McConaughey en Jared Leto verloren veel gewicht voor hun rollen, iets dat een film vaak bij voorbaat al opzienbarend of intrigerend maakt (denk aan The Machinist en Black Swan), maar het daarmee niet perse altijd tot een betere film doet leiden. We'll have to wait and see! On a side-note ben ik als Deerhunter-fan ook erg benieuwd naar de performance van Bradford Cox, de zanger van deze band, die in een bijrol als Jared Leto's geliefde verschijnt.



Venus in Fur van Roman Polanski (releasedate: 23 januari)
De trailer doet mijn filmhart nog niet echt sneller kloppen, maar voor Polanski neem ik graag de moeite de bioscoop op te zoeken. Aan de trailer te zien lijkt hij het raakvlak met het theater, die we in zijn laatste film Carnage zagen, in deze nieuwe film door te trekken. De film lijkt zich te beperken tot minimale middelen: 1 ruimte en 2 acteurs, en dit in combinatie met de plot (een actrice die een regisseur probeert te overtuigen haar een rol te geven in zijn nieuwe productie) doet deze vermoedens al bijna bevestigen. Waarschijnlijk vooral een 'praatfilm' of een 'verfilmd toneelstuk', maar wie weet werkt dit wel net zo succesvol als in Carnage.



The Selfish Giant van Clio Barnard (releasedate: 30 januari)
Twee working-class tieners die het geluk zoeken met het opknappen van klusjes in de buurt, met tragische consequenties tot gevolg. Dit zijn Engelse films zoals ze op hun best zijn: rauw en (sociaal) realistisch, bij voorkeur met kinderen in de hoofdrol. Ik voorspel tranen, een hoop tranen.



L'inconnu du lac van Alain Guiraudie (releasedate: 5 februari)
Frankrijk, een zwoele zomer, zwemmen, liefde & lust: het lijkt bijna een eigentijdse versie van de broeierige thriller La Piscine (Jacques Deray, 1969). Tel daarbij op dat de critici van Cahiers du Cinema deze film tot hun favoriet van 2013 benoemden, en ik ben verkocht.



Only Lovers Left Alive van Jim Jarmusch (releasedate: 6 februari)
In de wereld van Jim Jarmusch is alles al cool, kun je nagaan hoeveel cooler het nog wordt met een snufje rock&roll en Tilda Swinton als vampier!



A Touch of Sin van Zhangke Jia (releasedate: 13 februari)
Deze film vertelt in parallelle verhaallijnen over de levens van vier Chinezen die die door corruptie, misbruik en vernedering tot geweld gedreven worden. De nieuwste van Zhangke Jia, een van de regisseurs uit de "Sixth Generation"-movement gooide hoge ogen in Cannes en won daar de prijs voor beste scenario. Een van mijn filmische voornemens die ik hierboven niet genoemd hebt, is ook om me meer te verdiepen in de Aziatische cinema (met name Chinese), dus deze film lijkt me een mooi begin!



12 Years A Slave van Steve McQueen (releasedate: 20 februari)
Een van de grote Oscar-kanshebbers, en volgens sommigen nu al een van de meest accurate films over de slavernij. Ik heb bij voorbaat wel m'n twijfels bij het verhaal, gezien het specifiek gaat over een zwarte slaaf die als vrij man geboren is, maar dan ontvoerd en verkocht wordt. Maakt zijn positie het dan erger dan die van slaven die niet vrij geboren zijn? Hoewel de film wel gebaseerd is op real-life events (het leven van Solomon Northup), lijkt het alsof de positie van het hoofdpersonage (een vrij man) identificatie mogelijk moet doen maken, alsof het in zijn geval erger is dan in het geval van een arme, niet-vrije slaaf en daarmee juist een bepaalde ongelijkheid in stand houdt. Anderzijds: wie weet is dit wel aan de andere kant de enige mogelijkheid om dit verhaal te vertellen (in een soort 'deel van het geheel'-constructie), ik weet het niet. Films die te maken hebben met thema's als slavernij en representatie van ras/etniciteit zijn vaak heel delicaat, en bevinden zich soms op een grens die balanceert tussen exploitatie of het in stand houden van stereotypen en daadwerkelijk kritiek leveren op bepaalde geschiedenissen/representaties. Ondanks enige scepsis ben ik echter wel enorm benieuwd naar deze nieuwe van Steve McQueen, die eerder al de geweldige films Hunger en Shame regisseerde.



Her van Spike Jonze (releasedate: 27 februari)
Hoera, Spike Jonze is terug! En wel met een film die op onze actuele gedigitaliseerde wereld lijkt in te spelen: Her gaat namelijk over een man (Joaquin Phoenix) die verliefd wordt op de vrouwelijke stem van zijn 'intelligent operating system' (OS), waarmee de film in het verlengde lijkt te liggen van Jonze's short I'm Here (2010), over de liefde tussen 2 robots. Hopelijk een film die ook raakt aan het film-filosofische, in de zin van hoe wij ons tot (nieuwe) media verhouden: is er een lichaam nodig om verliefd te kunnen worden? Is een stem genoeg? Zit hier een subject-positie in die lichamelijkheid onnodig maakt? Toont deze film een beeld dat zoveel anders is dan hoe wij met onze geliefden omgaan/communiceren (denk social media, smartphones, etc)? Interessant!



The Grand Budapest Hotel van Wes Anderson (releasedate: 13 maart)
De nieuwe Wes Anderson, die zal gaan over de van moord verdachte conciërge (Ralph Fiennes) van een hotel, ziet er nog gelikter en kleurrijker uit dan zijn eerdere films, met wederom een indrukwekkende (en waar mogelijk nog grotere) sterrencast. Gezien ik het komende jaar mijn Bachelorscriptie schrijf over (onder andere) de films van Wes Anderson, is er geen verheugfilm waar ik zoveel naar uitkijk als deze.



Love Eternal van Brendan Muldowney (releasedate: 17 april)
Afgelopen september zag ik deze Iers-Luxemburgse-Nederlandse productie op Film By The Sea, met de Nederlandse acteur Robert de Hoog (bekend uit Skin en Nova Zembla) in de hoofdrol. De Hoog speelt hier de Engelse Ian (complimenten voor het Britse accent!), een jongen die constant omringt lijkt door de dood. Na enkele sterfgevallen sluit Ian zich op in zijn kamer, maar als uiteindelijk ook zijn moeder sterft leert hij met behulp van het ‘guidebook’ dat zij voor hem schreef toch van anderen te houden. In eerste instantie houdt hij het dicht bij zichzelf en omringt hij zich met doden, waardoor voor sommigen de film een necrofiele inslag krijgt, zoals in het festivalkrantje van Film By The Sea werd omschreven: ‘in dit verhaal bevinden we ons op de grens van necrofilie en compassie’. Het verhaal is gebaseerd op de roman ‘In Love With the Dead’ van Kei Oshi en deze titel, gecombineerd met enige kennis van Japanse romans en films, doet vermoeden dat die morbide thematiek in de roman nog sterker is en wellicht ‘toegankelijker’ gemaakt is voor een Westers filmpubliek. De sterke beelden, die soms regelrecht uit een Terrence Malick-film lijken te komen, en het gebruik van muziek maken deze gevoelige film zeker een van de ‘ones to watch’ voor aankomend jaar.



Tom à la Ferme van Xavier Dolan (releasedate: 17 april)
Het Canadese wonderkind Xavier Dolan blíjft aan de slag: dit wordt alweer de 4e speelfilm van de 24-jarige regisseur en acteur, iets wat niet veel andere 24-jarigen op hun naam hebben staan, denk ik zo. Het lijkt ook wel of hij bij iedere film beter wordt, zo stond Laurence Anyways in 2012 ergens bovenaan mijn lijstje met favoriete films van dat jaar. Tom à la Ferme gaat over Tom (duh), die na de dood van zijn vriend er op de begrafenis achter komt dat de moeder van zijn geliefde niet op de hoogte was van haar zoon's geaardheid, en zijn relatie met Tom. De trailer vertoont de inmiddels bijna typische Dolan-kenmerken: esthetische beelden en strakke soundtrack. Toch is de film hopelijk niet een gevalletje 'hetzelfde trucje', want het lijkt hier om een thriller-achtige film te gaan, een element dat we nog niet in Dolan's films zagen.



The Double van Richard Ayoade (releasedate: 24 april 2014)
Richard Ayoade's vorige film Submarine verraste mij positief, dus zeker benieuwd naar deze verfilming van de Dostoyevski-novella The Double met in de hoofdrol Jesse Eisenberg als een man die tot waanzin gedreven wordt door de verschijning van een döppelganger . Een thema dat al zo oud als de geschiedenis van de film, binnenkort ook Enemy met Jake Gyllenhaal in een soort gelijk verhaal, maar wie weet, hopelijk maakt Ayoade er iets bijzonders van!



Interstellar van Christopher Nolan (releasedate: 6 november)
Een groep onderzoekers ontdekt een 'wormhole' waarmee de grenzen van het menselijk ruimtereizen overschreden kunnen worden en nieuwe dimensies in het heelal ontdekt kunnen worden. Het klinkt weer alsof Nolan vertrouwt op onze vergevorderde intellectuele audiovisuele bagage en ons weer een sci-fi mind-game film gaat voorschotelen waar onze hersens flink van gaan kraken en waarschijnlijk tot fijn analyse-materiaal binnen filmfilosofische debatten over space-time gaat leiden. Bring it on Nolan, just bring it on.





En verder ben ik ook erg benieuwd naar: Deux Jours, Une Nuit van de Dardenne broers, Nebraska van Alexander Payne, American Hustle van David O. Russell, The Zero Theorem van Terry Gilliam, A Most Wanted Man van Anton Corbijn, Knight of Cups van Terrence Malick, Inherent Vice van P.T. Anderson, Carol van Todd Haynes, Birdman van Alejandro Gonzales Inarritu, Map to the Stars van David Cronenberg, Stray Dogs van Tsai Ming Liang, How To Catch A Monster van Ryan Gosling en Palo Alto van Gia Coppola.

Yup, het wordt een verrukkelijk mooi jaar!

Tuesday, 31 December 2013

Jaarlijstje!

Het einde van 2013, je kent het wel, dat betekent terugblikken op het filmjaar en anticiperen op komende jaar. Voor mij persoonlijk een jaar waarin mijn liefde voor cinema zich uitte op manieren die ik nooit van mezelf had verwacht. Via de publieksjury in Rotterdam, de jongerenjury op Film By The Sea en vrijwilligerswerk op Latin American Film Festival, Leiden International Film Festival en Leiden International Short Film Experience heb ik via deze liefde voor film (en liefde voor festivals) nieuwe kanten en ambities ontdekt, die eerder misschien al wel aanwezig waren, maar nog niet zo nadrukkelijk en definitief een stempel op mij drukten. Dit jaar was daarom voor mij vooral een jaar van verdieping: verdieping op theoretisch en academisch gebied, maar ook een verdieping en 'wording' van mijn eigen cinefilie. Mede via festival- en bioscoopbezoek zag ik dit jaar dan ook meer films op het grote doek dan ooit. Kiezen welke daarvan mijn favorieten waren, was dan ook bijzonder moeilijk, maar desondanks toch een lijstje:

01. Spring Breakers

02. Frances Ha

03. La Vie d'Adele

04. La Grande Bellezza

05. Wolf

06. Gravity

07. The Act of Killing

08. Borgman

09. Halley

10. Oh Boy





11. Paradies Trilogie

12. Despues de Lucia

13. De Ontmaagding van Eva van End

14. Computer Chess

15. Stoker

16. Inside Llewyn Davis

17. Kid

18. Blancanieves

19. The Weight of Elephants

20. Blackfish

21.Camille Claudel, 1915

22. La Cinquieme Saison

23. Post Tenebras Lux

24. No

25. Berberian Sound Studio

Monday, 12 August 2013

Coming up: 'Wolf'

Enkele weken geleden verzorgde Jim Taihuttu (bekend van de film Rabat uit 2011) een inleiding bij de Franse film La Haine (Mathieu Kassovitz, 1995), gescreend tijdens een Cinema Egzotik avond in EYE. Zijn liefde voor deze film bleek niet alleen uit zijn inleiding, maar ook uit de trailer voor zijn nieuwste film Wolf: boksers, buitenwijken, flats, criminaliteit, geweld, ziekenhuisscènes, zwart-wit beelden met harde licht-donker contrasten en een veelbelovend duister sfeertje doen namelijk zeer aan de Franse moderne klassieker denken. De lijst met interessante films van Nederlandse bodem die dit jaar uitgekomen zijn lijkt daarom met Wolf alleen maar langer te worden. Zeer benieuwd! Check hieronder de trailer:



Wolf zal vanaf 19 september in de Nederlandse bioscopen te zien zijn.

Wednesday, 19 June 2013

R.I.P. James Gandolfini

1961 - 2013

His death seems just as sudden as the ending to the Sopranos finale...

Sunday, 12 May 2013

Nieuwe Latijns-Amerikaanse cinema ‘waved’ nog steeds

Nieuwe Latijns-Amerikaanse cinema ‘waved’ nog steeds

Net terug van enkele dagen Utrecht, waar ik was voor het Latin American Film Festival (LAFF). Het was mijn eerste keer als bezoeker en ook meteen als vrijwilliger op dit festival. In het begin even wennen, omdat het een totaal ander festival is dan wat ik tot nu gewend was (bijvoorbeeld het IFFR). Het is een klein festival dat zich helemaal op 1 locatie voltrekt en de vrijwilligers zijn bijvoorbeeld veelal antropologie studenten (de focus bij die studie aan de Universiteit Utrecht ligt namelijk op Latijns-Amerika), en doen in eerste plaats mee als vrijwilliger vanuit die antropologische interesse, de liefde voor een taal of affiniteit met een bepaald land, in plaats van vanuit een enorme liefde voor film. Voor veel van de bezoekers is dit ook het geval: doordat de nadruk op Latijns-Amerika ligt, lijkt het soms het bij het festival al gauw gaat om film als middel om te reflecteren op een (met name politieke) context, dan dat het om film gaat als autonoom kunstwerk. Desalniettemin bleek dat het festival toch een gevarieerd programma biedt van documentaires, politiek, Latijns-Amerikaanse sfeer en enorm interessante speelfilms, zowel op formalistisch als thematisch niveau.

Een festival enkel over Latijns-Amerikaanse cinema is natuurlijk zo gek niet: op andere festivals blijkt Latijns-Amerikaanse cinema de afgelopen paar jaar ‘booming’, denk aan de – dit jaar met No afgesloten – trilogie van de Chileen Pablo Larraín en vooral de enorm groeiende Argentijnse cinema. Op het festival zien we dit laatste ook terug in de aantallen films die uit dit land te zien zijn: Argentinië loopt voorop met een stuk of 11 (waaronder ook enkele oudere films, maar dat terzijde), gevolgd door Chili en Mexico. Niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief blijken de Argentijnse films succesvol: Beauty (Nosilatiaj. La Belleza) (Daniela Seggario, 2012) ging er met de Latin Angel Jury Award vandoor, terwijl Infancia Clandestina (Benjamin Ávila, 2012) zowel de publieksprijs als de Latin Angel Youth Award (gekozen door de jongerenjury) won. Op de valreep lukte het me om deze laatste film nog te zien: mooi verhaal over een jongen die zijn gezin kapot zien gaan aan het politiek activisme en het onvermogen om te leven in ‘het nu’ van zijn ouders, terwijl hij duidelijk het liefst gewoon kind wil zijn. Politieke verhalen blijken altijd sterk als het op de achtergrond speelt (zoals in de trilogie van Pablo Larraín) of als het gezien wordt vanuit het perspectief van een buitenstaander of een onwetend kind: de 11-jarige Juan/Esteban is zich dan juist wel degelijk bewust van de – gevaarlijke - situatie waarin zijn gezin zich bevindt, maar neemt toch de positie van buitenstaander in omdat hij in het politiek activisme van zijn ouders verwikkeld raakt, iets dat niet zijn eigen keuze is en daarom zal hij zich daar ook op een geven moment tegen gaan verzetten.

Geen lichte kost, zo blijkt met veel van de films op het programma: de jonge honden (ironisch genoeg een element dat vaak terugkeert in de films) van de Latijns-Amerikaanse cinema reflecteren op het nog niet afgesloten verleden van dictaturen en alle slachtoffers, politieke toestanden, corruptie en martelingen die daarmee verbonden zijn. In veel opzichten doen de jonge Argentijnen daarmee denken aan de filmmakers van de Neue Deutsche Welle: ze belichamen de generatie ná al dat wat heeft plaatsgevonden en kunnen dankzij die afstand reflecteren op het verleden. In het claustrofobische Carne de Perro (Fernando Guzzoni, 2012), voornamelijk een Chileense productie, krijgen we bijvoorbeeld niet de psychologie en het trauma van een slachtoffer, maar van een dader: Alejandro was vroeger martelaar en zit na het vallen van het regime vol woede. De camera zit hem dicht op de huid en we volgen hem in zijn dagelijkse bezigheden, zonder dat we hem over het algemeen dusdanig een handeling zien uitvoeren. Iedere tegenslag leidt echter tot een driftbui en een duidelijke ‘anxiety’ van zijn kant. Ook de (oudere) films gekozen door de critici, met name Garage Olimpo (Marco Bechis, 1999) en La Rabia (Albertina Carri, 2008), zijn heftig. Het Mexicaanse Después de Lucía (Michel Franco, 2012) hoop ik binnenkort in de bioscoop te mogen zien, maar wat in de geluiden die ik daarover tot dusver heb gehoord echoden klanken als Afterschool (Antonio Campos, 2008) en ‘Haneke’ door. Soms mengen trieste thema’s zich met absurdisme, zoals in – het wederom Argentijnse - El Muerto Y Ser Feliz (Javier Rebollo, 2012), een road movie over een huurmoordenaar stervende aan kanker. De film maakt excessief gebruik van voice-over: in de voice-over horen we vaak wat er in de film gebeurd ‘Hier zien we dit en dit personage op dat en dat plein’ en is daarmee vrij irritant en onnodig, waardoor de omstreden status van voice-over benadrukt wordt. Anderzijds blijkt de voice-over veelal ook functioneel; het legt de kijker allerlei culturele referenties uit, die de meeste niet-Argentijnen anders niet zouden zijn opgevallen. Het meest effectieve voorbeeld is het moment dat de auto waarin Santos en zijn vrouwelijke compagnon aangehouden worden door een grenswachter: de voice-over vertelt ons dat de Spaanse Santos met een Argentijns accent tegen de agent probeert te praten, maar dat het duidelijk klinkt als een Spaanse imitatie van een Argentijns accent. Hiermee wordt niet alleen een droogkomisch effect gegenereerd, maar blijkt ook dat de film gericht lijkt op een niet-Argentijns (Westers?) filmfestivalpubliek, en daarmee niet een categorie van Wereldcinema is die juist reflecteert of enkel commentaar geeft op een lokale context, maar grensoverschrijdend is en misschien wel helemaal niet voor het lokale publiek als doelgroep heeft.

Hoewel het festival dus af en toe een contextuele geschiedenisles vergt en ook veel zware kost biedt, ik zelf enorm houd van dit soort compromisloze cinema (de Mexicaanse Haneke? Kom maar op!), is het voor de filmgangers die meer van een laagdrempelige manier van festivalbezoek houden geen reden om thuis te blijven. De kleinschaligheid van het festival en de gezellige sfeer (gecreëerd door lichtjes, vlaggetjes, tafelkleedjes, tangodansers en posters met bandieten) in het Louis Hartlooper Complex doen die heftige politiek en sombere thema’s juist vaak even doen vergeten.